einstein rölativite teorisi ne demek?

Albert Einstein tarafından ortaya atılan görelilik teorisi, klasik mekanik ve elektromanyetizma prensiplerine meydan okuyarak, fiziksel olayların uyumlu bir şekilde açıklanmasını sağlayan bir teoridir. Einstein'ın görelilik teorisi, iki ayrı bölümden oluşur: Özel Görelilik Teorisi ve Genel Görelilik Teorisi.

1. Özel Görelilik Teorisi: 1905 yılında yayınlanan bu teori, hareketli cisimlerin olaylarla olan ilişkisini incelemektedir. Özel görelilik, tezahürleri (fenomenleri) açıklamak için hız ve zamana olan bağımlılığı vurgularken, fiziksel olayların gözlemcilerin göreli hareketine göre nasıl değiştiğini ortaya koymaktadır.

• İlk olarak, hareketli cisimlerin hızının ışık hızıyla karşılaştırılması sonucunda, ışık hızının tüm gözlemciler için sabit olduğu ortaya atılmaktadır. Bu, hızın bağıl olduğu yerine ışık hızının evrensel sabit olduğu anlamına gelmektedir.
• İkinci olarak, zamanın gözlemcinin hareketine bağlı olarak farklı hızlarda ilerlediği bulunmuştur. Hareketli bir gözlemci, bir olayın gerçekleşmesini izlemek için sabit bir gözlemciye göre daha fazla süre harcar. Bu, zamanın gözlemcinin hızına bağlı olarak değiştiği anlamına gelmektedir.
• Üçüncü olarak, göreceli hızdaki cisimlerin boyutlarının değiştiği ve aynı olaya farklı zaman ve mekansal perspektiflerinin olduğu bulunmuştur. Örneğin, bir cismin hızının artması sonucu cismin uzunluğunun kısalması gözlenir. Bu, Lorentz dönüşümlerinin kullanılmasıyla açıklanır.

2. Genel Görelilik Teorisi: 1915 yılında yayınlanan bu teori, ağır cisimlerin ve yer çekimi etkisinin göz önünde bulundurulduğu bir genelleştirilmiş görelilik teorisidir. Genel görelilik, uzay, zaman ve yer çekimi kavramlarını bütünleştirerek evrenin yapısını ve davranışını açıklar.

• İlk olarak, yer çekimi, uzay-zaman dokusunu eğerek bir kütleli cismin etkisini açıklar. Kütleli cisimler, uzay ve zamanın dokusunu çökertir ve bu çökertme sonucunda diğer cisimlerin bu çökertme boyunca hareket etmesine neden olur.
• İkinci olarak, genel görelilik, yer çekimini mekanın bozulması olarak değerlendirir. Yani, cisimler yer çekimi etkisiyle hareket etmez, yer çekimi cisimlerin hareket ettiği çevreyi etkiler.
• Üçüncü olarak, genel görelilik İzafiyet () prensibine dayanır ve kütlenin ve enerjinin uzay ve zamanı nasıl büküp eğeceğini anlatır.

Einstein'ın görelilik teorileri, kuantum mekaniği ile birleştirilmeye çalışılmakta ve modern fizik anlayışının temelini oluşturmaktadır. Sonuç olarak, Einstein'ın görelilik teorileri, zaman, mekan ve yer çekimi kavramlarına yeni bir bakış açısı getirerek fiziksel dünyanın anlaşılmasında önemli bir rol oynamaktadır.